Crypto token là gì? Có mấy loại Crypto token? Crypto token có giống hay khác gì Tiền pháp định? Có loại crypto token nào giống tiền pháp định không? Hãy bỏ qua các kiến thức khó hiểu và cùng Geneat giải đáp một cách dễ hiểu trong bài viết này.
Crypto Token là gì?
Crypto Token, hay gọi là Token, là một loại tài sản kỹ thuật số được tạo ra bằng các hợp đồng thông minh trên các nền tảng blockchain có sẵn, xuất hiện đầu tiên là trên Ethereum.
Nghe thật khó hiểu phải không, cùng tìm hiểu kĩ hơn nhé.
Hệ thống Hợp đồng thông minh – Smart Contract
Khi thiết kế hệ thống Blockchain Ethereum, người phát triển ra nó (Vitalik Buterin) giới thiệu hệ thống Hợp đồng thông minh (Smart Contract). Thực tế là đây là một khả năng để viết và chạy các chương trình trên nền tảng Ethereum – mà blockchain đầu tiên là BitCoin không có.
Người phát triển phần mềm có thể thiết kế một chương trình phần mềm đặc biệt, được viết bằng ngôn ngữ Solidity, sau đó chuyển chương trình phần mềm này lên hệ thống Ethereum để chạy. Chương trình này có thể thực hiện một loạt các hành động, từ đơn giản đến phức tạp như:
- Hiển thị một dòng chữ, nhập tên của bạn, ví dụ Huy Phong và Ethereum sẽ trả lời: Xin chào Huy Phong!
- Làm phép tính (nhập số A và số B và hệ thống Ethereum sẽ tính toán ra tổng của A và B)
- Lưu trữ một danh sách các người dùng và địa chỉ nhà của họ
- …
Nếu như chương trình này là chương trình lưu trữ một cuốn sổ cái, trong đó ghi rõ các thành viên và số tài sản họ nắm giữ. Ví dụ A có bao nhiêu tài sản, B có bao nhiêu tài sản. Đồng thời cho phép chuyển tài sản, A chuyển một số tài sản cho B, B chuyển cho C, C chuyển cho D. Cứ mỗi khi các thành viên mua/bán, và chuyển tài sản cho nhau, dữ liệu cuốn sổ cái trên hợp đồng thông minh này được cập nhật và lưu trữ trên Blockchain Ethereum.
Chương trình lưu trữ cuốn sổ cái này chính là một Hợp đồng thông minh mà tài sản được nói đến trong đó là Crypto Token.
Token là tài sản trong hợp đồng thông minh
Là tài sản được định nghĩa trong hợp đồng thông minh của mình, Crypto Token có thể đại diện cho bất cứ thứ gì trong cuộc sống, miễn là nó có thể định lượng được.
- Vật liệu xây dựng
- Vé xem chương trình
- Nông sản
- Quần áo
Ví dụ một nhà vườn trồng dưa hấu, họ tiến hành tạo một token là WMT (Water Melon Token), và đảm bảo rằng mỗi 1 WMT token được sinh ra khi họ trồng và thu hoạch 1 trái dưa hấu. Như vậy nếu mua token WMT ta có thể dùng nó để đổi lấy 1 trái dưa hấu khi cần. Đây chính là một ví dụ đơn giản về ICO, khi các đơn vị phát hành token của mình ra với mục đích thay thế nó cho một loại tài sản nào đó.
Tiêu chuẩn chung của Token
Crypto Token thường được hiểu chính xác hơn là một Fungible Token; đối nghịch với NFT – Non Fungible Token. Để thống nhất một tiêu chuẩn chung thì các fungible token trên Ethereum (ETH) và Binance Smart Chain (BSC) thường sử dụng chuẩn ERC-20.
Một số tính năng của chuẩn ERC-20 cho mỗi Token:
- Chuyển token từ tài khoản này sang tài khoản khác
- Lấy số dư của một tài khoản
- Lấy tổng nguồn cung của token hiện có
- Phê duyệt quyền sử dụng token
Tiền pháp định (Fiat Money) là gì?
Tiền pháp định (Fiat Money) đơn giản là đồng tiền được cung cấp và xác định giá trị bởi một chính phủ. Ví dụ đồng Việt Nam, USD Mỹ. Chúng ta có thể dùng tiền pháp định để mua bán hàng hóa, dịch vụ, hay mang đi đầu tư, có thể dùng tiền của chính phủ này đổi lấy tiền của chính phủ khác.
Token giống và khác gì Tiền pháp định?
Mặc dù đều có thể dùng để chuyển khoản, hay mua bán và một số điểm giống nhau khác, nhưng Token có những điểm đặc biệt so với tiền pháp định.
Về định danh giữa token và tiền pháp định?
Token hay Fungible Token không được định danh, còn tiền pháp định thì có thể được định danh trên mỗi tờ tiền. Ví dụ tiền giấy của ta có số Serial còn Token thì không có serial gì hết, nó chỉ là một con số, giống như tiền trong tài khoản ngân hàng vậy.
Số serial làm cho tờ tiền giấy giống như NFT (ERC-721) hơn là một ERC-20 Token.
In thêm tiền và sinh thêm Token?
Token có thể được tạo ra cực kì dễ dàng, ai cũng có thể tạo được khác với việc tiền Fiat chỉ được chính phủ tạo ra, còn nếu bạn tạo ra thì lại thành tiền giả nhé.
Vậy có Token giả hay không?
Câu trả lời là có thể. Ta có thể tiến hành phát hành token ra các token có tên là DAI, SHIB, CRO, GRT (các token lớn trên Ethereum), quá trình này cực kì nhanh chóng, tuy nhiên địa chỉ Hợp đồng thông minh sẽ khác địa chỉ gốc. Một số trường hợp người mua có thể bị giao dịch nhầm nếu không để ý.
Token có thể bị lạm phát giống tiền Pháp định không?
Có, việc in nhiều tiền làm mất vị thế đồng tiền và gây ra lạm phát, với token cũng vậy. Việc sinh ra nhiều token và đưa và lưu thông sẽ gây lạm phát, mất giá. Tuy nhiên token có lợi là có thể hủy được dễ dàng, khác với tiền pháp định.
Tôi ra ngân hàng rút tiền và cầm tiền về nhà, vậy tôi mua token thì được lưu ở đâu?
Khi bạn mua token, thì token sẽ được chuyển về địa chỉ ví, giả sử là Metamask. Tuy vậy không có nghĩa là trong ví Metamask của bạn có một vài đồng token, mà thực ra là trong sổ cái của Hợp đồng thông minh đã ghi thêm địa chỉ ví Metamask của bạn với số tiền được nhận.
Tôi đã chuyển Token về ví của mình thì người khác có thể lấy đi được không?
Có, dù tùy thuộc vào cách thiết kế hợp đồng thông minh, nhưng điều này hoàn toàn làm được. Khi bạn mua token và chuyển về ví thì đơn giản là một bản ghi được ghi thêm vào sổ cái dưới tên bạn, người phát triển Token có thể xóa bản ghi này đi và bạn mất hoàn toàn số token. Cũng giống như ngân hàng, trên lí thuyết là họ có thể chỉnh cho số dư của bạn về 0 hay tăng lên vài con số.
Một số lưu ý cho các nhà đầu tư token
Lưu ý rằng việc sinh hay hủy token là vô cùng dễ dàng đối với người tạo ra nó, do vậy chúng ta nên cực kì cẩn thận khi đầu tư vào một token nào đó. Đừng chỉ đọc white paper hay tokenomic, mà cần nghiên cứu sâu vào trong mã nguồn (nếu dự án public mã nguồn). Đồng thời nghiên cứu cả các ứng dụng phi tập trung có sử dụng token này.
Hiện nay có nhiều dự án mang danh nghĩa đầu tư token, nhưng không cung cấp minh bạch các tài liệu và mạng lưới, dẫn đến rất nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Tốt nhất nhà đầu tư nên tìm hiểu các dự án uy tín, được audit bởi các bên có trình độ và kinh nghiệm, đồng thời có thể nhờ tư vấn của các nhà phát triển ứng dụng Smart Contract để tìm hiểu thêm về khả năng và chức năng của token hiện tại.
Geneat Software - Triển khai phần mềm Quản lý chuyên nghiệp
Địa chỉ: Số 1 Đại Cồ Việt, Hà Nội, Việt Nam
Hotline: 093 457 1626
Email: support@geneat.vn