DApp là gì?
Giải thích đơn giản về ứng dụng phi tập trung:DApp hay ứng dụng phi tập trung thường được viết tắt là DApp là một ứng dụng phần mềm được xây dựng trên một mạng lưới ngang hàng phi tập trung.Nếu không có ứng dụng, điện thoại thông minh và máy tính chỉ là những thiết bị có độ tiện ích và thân thiện với người dùng bằng một nửa so với hiện tại. Nhiều công việc và vấn đề, dù là hàng ngày, cá nhân hay nghề nghiệp, đều có thể được quản lý và giải quyết thông qua các ứng dụng. Ứng dụng phi tập trung là một sự phát triển tiếp theo và cho phép thực hiện và lưu trữ ứng dụng trên Blockchain. Nhưng điều này hoạt động như thế nào và tại sao sự phát triển như vậy lại quan trọng đến vậy?
Sự ra đời của dApps
Blockchain của Bitcoin là mạng phi tập trung đầu tiên thuộc loại này. Chức năng chính của nó là đảm bảo trao đổi và lưu trữ giá trị, trong trường hợp này là tiền điện tử Bitcoin. Tuy nhiên, chức năng của blockchain Bitcoin không được thiết kế để lưu trữ lượng dữ liệu lớn. Ngoài ra, Bitcoin không phù hợp để chạy ứng dụng phi tập trung do ngôn ngữ kịch bản của nó. Nó được đơn giản hóa mạnh mẽ, không hoàn chỉnh Turing và không cung cấp hỗ trợ vòng lặp.
Chỉ với sự phát triển của Ethereum, blockchain đầu tiên phù hợp với việc phát triển các ứng dụng phi tập trung như DeFi mới ra đời. Ethereum Virtual Machine (VM) và Smart Contracts đã đặt nền móng cho dApps. Sau đó, các blockchain khác cũng được phát triển, chẳng hạn như NEO, EOS hoặc Lisk, cũng được thiết kế cho việc phát triển các ứng dụng phi tập trung. Kể từ khi phát triển, số lượng ứng dụng phi tập trung đã tăng nhanh chóng. Trang web State of the DApps đã ghi lại quá trình này một cách trực quan. Trong khi chỉ có 24 ứng dụng phi tập trung trên thị trường vào tháng 4 năm 2015, thì vào tháng 5 năm 2021 đã có hơn 3500 ứng dụng phi tập trung như vậy.
Sự khác biệt quan trọng nằm ở mã backend
Mã frontend của một DApp có thể được tạo bằng bất kỳ ngôn ngữ nào và thường không khác nhiều đối với người dùng so với bất kỳ ứng dụng nào khác. Ngược lại, mã backend trông hoàn toàn khác. Đối với các ứng dụng phi tập trung, mã này bao gồm các hợp đồng thông minh được lưu trữ trên một mạng phi tập trung. Một hợp đồng thông minh giống như một bộ quy tắc hoặc hợp đồng được lưu trữ trên blockchain. Nội dung của hợp đồng thông minh là có thể theo dõi và minh bạch cho tất cả thông qua việc lưu trữ trên blockchain. Một hợp đồng thông minh có thể thực hiện không chỉ các giao dịch mà còn bất kỳ thỏa thuận nào khác. Do đó, chúng chịu trách nhiệm về logic ứng dụng.
DApp hoạt động như thế nào?
DApps bao gồm các hợp đồng thông minh. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng thông minh đều tự động là một ứng dụng phi tập trung. Một thành phần quan trọng và cốt yếu khác giúp hợp đồng thông minh trở thành một ứng dụng phi tập trung là ứng dụng giao diện người dùng, giúp người dùng có thể tương tác. Bất kỳ ngôn ngữ nào cũng có thể được sử dụng cho giao diện người dùng. Thông thường, người dùng cần một tiện ích mở rộng trình duyệt cho phép họ tương tác với blockchain và quản lý danh tính người dùng. Ethereum là blockchain đầu tiên được thiết kế cho DApps. Do đó, nó được dùng làm ví dụ để mô tả cách thức hoạt động của nó. Một trong những lý do chính dẫn đến thành công của Ethereum là sự phát triển của công nghệ có tên Máy ảo Ethereum gần như Turing, viết tắt là EVM. Máy Turing có thể mô phỏng và chạy bất kỳ thuật toán máy tính nào.
Mã trong phần phụ trợ của EVM bao gồm các hợp đồng thông minh. Mã này có thể được lập trình cho EVM và sau đó được thực thi trên mạng máy tính phi tập trung. Các nút mạng trong chuỗi khối thực hiện các tính toán thuật toán đồng thuận cần thiết cho hoạt động và chức năng của DApps. Đối với điều này, các nhà khai thác nút nhận được phần thưởng dưới dạng tiền điện tử, trong trường hợp Ethereum, đó là gas.
Hạn chế duy nhất đối với nhà phát triển DApp là số lượng phép tính cần thiết để hoàn thành thuật toán của hợp đồng thông minh. Nếu không còn gas cho mã của hợp đồng thông minh, nó sẽ bị chấm dứt. Điều này giới hạn tài nguyên mà hợp đồng thông minh có thể sử dụng, so với máy Turing trừu tượng, có tài nguyên không giới hạn và có thể thực hiện các vòng lặp vô hạn. Vì lý do này, EVM còn được gọi là gần như Turing.
Các tính năng quan trọng nhất của DApp là:
- Phi tập trung : Không giống như các ứng dụng truyền thống, các ứng dụng phi tập trung không được lưu trữ trên một máy chủ duy nhất và không thể được kiểm soát bởi một nhóm hoặc tổ chức.
- Có tính quyết định : Chúng có thể thực hiện cùng một chức năng bất kể môi trường của chúng.
- Touring-complete : Với các tài nguyên cần thiết, một ứng dụng phi tập trung có thể thực hiện bất kỳ hành động nào.
- Cô lập ứng dụng : DApp chạy trong môi trường ảo. Nếu hợp đồng thông minh hoặc ứng dụng phi tập trung có lỗi, nó sẽ không giới hạn chức năng của mạng blockchain.
Các loại DApp khác nhau
Có nhiều cách để phân loại DApsp. Một trong những phương pháp phổ biến nhất là phân loại chúng theo loại blockchain được sử dụng:
- DApp dựa trên blockchain riêng của chúng, chẳng hạn như Ethereum.
- DApp chạy trên blockchain của các ứng dụng loại 1 nhưng sử dụng mã thông báo (NFT) riêng của chúng. Ví dụ về loại này được tìm thấy trên nền tảng Augur. Augur dựa trên blockchain Ethereum nhưng sử dụng mã thông báo riêng của mình.
- Cuối cùng, có các ứng dụng phi tập trung sử dụng mã nguồn của loại 2. Ví dụ là mạng SAFE. Nó sử dụng giao thức Omni (một nền tảng DApp loại 2) nhưng phát hành mã thông báo riêng của mình.
Một cách khác để phân loại DApps là theo mục đích sử dụng của chúng:
- Ứng dụng tài chính: Các DApp này cung cấp cho người dùng các công cụ để quản lý tài chính của họ. Chúng có thể bao gồm cả tiền tệ fiat và tiền điện tử.
- Ứng dụng tài chính một phần: Loại này chỉ liên quan đến tiền theo nghĩa xa xôi. Mục đích chính của chúng là khác. Ví dụ về điều này là hệ thống điểm thưởng và điểm trong các chương trình khách hàng thân thiết. Các DApp cờ bạc cũng nằm trong nhóm này.
- Ứng dụng không dựa trên tài chính: Danh mục này không liên quan đến tiền. Các dịch vụ khác được ưu tiên ở đây. Ví dụ bao gồm DApp xác thực danh tính, khảo sát, lưu trữ tệp phi tập trung, trò chơi và nhiều thứ khác.
Lợi ích của việc phát triển DApp
Việc sử dụng DApp mang lại nhiều lợi ích so với các ứng dụng truyền thống. Chúng bao gồm:
- Không có thời gian ngừng hoạt động: Nếu hợp đồng thông minh là cốt lõi của một DApp và được cung cấp trên blockchain, mạng tổng thể luôn có thể phục vụ khách hàng muốn tương tác với nó. DApp do đó được bảo vệ khỏi các cuộc tấn công ác ý như các cuộc tấn công từ chối dịch vụ.
- Quyền riêng tư: Người dùng không cần cung cấp danh tính thực hoặc dữ liệu cá nhân để tương tác với một DApp.
- Kháng kiểm duyệt: Do bản chất phi tập trung và tự chủ của chúng, các ứng dụng phi tập trung được bảo vệ khỏi kiểm duyệt.
- Tính toàn vẹn dữ liệu đầy đủ: Dữ liệu được lưu trữ trên blockchain là không thể thay đổi và không thể chối cãi. Các giao dịch hoặc dữ liệu đã được xuất bản không thể bị giả mạo hoặc thao túng.
- Môi trường không tin tưởng: Bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh trên blockchain, các ứng dụng phi tập trung đảm bảo hoạt động trơn tru mà không cần phải tin tưởng vào các cơ quan trung ương hoặc trung gian. Điều này không đúng với các hệ thống truyền thống. Ở đây, người dùng phải tin tưởng rằng các tổ chức, nhà điều hành máy chủ hoặc công ty không lạm dụng dữ liệu của họ và bảo vệ chúng khỏi các cuộc tấn công xâm nhập.
