DAO (Decentralized autonomous organization) là gì?

Decentralized Autonomous Organization (DAO) hay còn được gọi là Tổ chức tự trị phi tập trung là một hình thức tổ chức mới nổi không có cơ quan quản lý trung tâm và các thành viên có chung mục tiêu hành động vì lợi ích tốt nhất của tổ chức. Được phổ biến bởi những người đam mê tiền điện tử và công nghệ blockchain, DAO được sử dụng để đưa ra quyết định trong một phương pháp quản lý từ dưới lên. Các điểm chính:

• Tổ chức tự trị phi tập trung là một cấu trúc thực thể trong đó những người giữ token tham gia vào việc quản lý và ra quyết định của một thực thể.
• Không có cơ quan quyền lực trung ương của DAO; thay vào đó, quyền lực được phân phối cho các người giữ token, người cùng nhau bình chọn.
• Tất cả các phiếu bầu và hoạt động thông qua DAO được đăng trên blockchain, làm cho tất cả các hành động của người dùng có thể xem được công khai.
• Một trong những DAO đầu tiên có tên là The DAO là một tổ chức được tạo ra bởi các nhà phát triển để tự động hóa quyết định và tạo điều kiện cho các giao dịch tiền điện tử.
• DAO phải đảm bảo an ninh được ưu tiên, vì lỗ hổng có thể làm cho DAO mất hàng triệu đô la từ quỹ tiết kiệm của mình.

Mục đích của DAO là gì?

Một trong những đặc điểm chính của tiền kỹ thuật số là chúng được phân cấp. Điều này có nghĩa là chúng không được kiểm soát bởi một tổ chức duy nhất như chính phủ hoặc ngân hàng trung ương, mà thay vào đó được phân chia giữa nhiều máy tính, mạng và node khác nhau. Trong nhiều trường hợp, tiền tệ ảo tận dụng trạng thái phân cấp này để đạt được mức độ bảo mật và riêng tư mà các loại tiền tệ tiêu chuẩn và giao dịch của chúng thường không có.

Lấy cảm hứng từ sự phân cấp của tiền điện tử, một nhóm các nhà phát triển đã đưa ra ý tưởng về một tổ chức tự trị phi tập trung, hoặc DAO, vào năm 2016. Khái niệm của DAO là để thúc đẩy việc giám sát và quản lý một tổ chức tương tự như một tập đoàn. Tuy nhiên, chìa khóa của DAO là không có cơ quan quản lý trung tâm; nhóm lãnh đạo và người tham gia tập thể đóng vai trò là cơ quan quản lý.

Dao hoạt động như thế nào?

DAOs dựa nhiều vào hợp đồng thông minh (smart contract). Đây là những thỏa thuận được mã hóa logic, quy định việc ra quyết định dựa trên hoạt động cơ bản trên blockchain. Ví dụ, dựa trên kết quả của một quyết định, một đoạn mã nhất định có thể được triển khai để tăng nguồn cung lưu hành, đốt một số lượng token dự trữ đã chọn hoặc phát hành các phần thưởng đã chọn cho những người nắm giữ token hiện tại.

Quy trình bỏ phiếu cho DAO được đăng trên blockchain. Người dùng thường phải chọn giữa các tùy chọn loại trừ lẫn nhau. Quyền lực bỏ phiếu thường được phân phối cho người dùng dựa trên số lượng token họ nắm giữ. Ví dụ, một người dùng sở hữu 100 token của DAO sẽ có quyền lực bỏ phiếu gấp đôi so với người dùng sở hữu 50 token.

Lý thuyết đằng sau thực hành này là người dùng có nhiều tiền đầu tư hơn vào DAO có động lực hành động thiện chí. Hãy tưởng tượng một người dùng sở hữu 25% tổng số quyền lực bỏ phiếu. Người dùng này có thể tham gia vào các hành vi xấu; tuy nhiên, bằng cách làm như vậy, người dùng sẽ gây nguy hiểm cho giá trị nắm giữ 25% của mình.

DAOs thường có kho bạc chứa các token có thể được phát hành để đổi lấy tiền pháp định. Các thành viên của DAO có thể bỏ phiếu về cách sử dụng các quỹ đó; ví dụ, một số DAO có ý định mua NFT quý hiếm có thể bỏ phiếu về việc có từ bỏ quỹ kho bạc để đổi lấy tài sản hay không.

Ưu điểm của DAO

Có một số lý do khiến một tổ chức hoặc nhóm cá nhân tập thể có thể muốn theo đuổi cấu trúc DAO. Một số lợi ích của hình thức quản lý này bao gồm:

• Phân cấp: Các quyết định tác động đến tổ chức được đưa ra bởi một tập thể các cá nhân, trái ngược với một cơ quan trung tâm thường đông hơn nhiều so với các thành viên khác của họ. Thay vì dựa vào hành động của một cá nhân (CEO) hoặc một nhóm nhỏ các cá nhân (Hội đồng quản trị), DAO có thể phân cấp quyền lực trên một phạm vi người dùng rộng lớn hơn nhiều.
• Tham gia: Các cá nhân trong một tổ chức có thể cảm thấy được trao quyền và gắn kết hơn với tổ chức khi họ có tiếng nói trực tiếp và quyền bỏ phiếu về tất cả các vấn đề. Những cá nhân này có thể không có quyền lực bỏ phiếu mạnh mẽ, nhưng DAO khuyến khích những người nắm giữ token bỏ phiếu, đốt token hoặc sử dụng token của họ theo cách họ nghĩ là tốt nhất cho tổ chức.
• Công khai: Trong DAO, các phiếu bầu được thực hiện thông qua blockchain và được hiển thị công khai. Điều này yêu cầu người dùng phải hành động theo cách họ cảm thấy là tốt nhất, vì phiếu bầu và quyết định của họ sẽ được hiển thị công khai. Điều này khuyến khích các hành động sẽ có lợi cho danh tiếng của cử tri và ngăn chặn các hành động chống lại cộng đồng.
• Cộng đồng: Khái niệm về DAO khuyến khích mọi người từ khắp nơi trên thế giới cùng nhau hợp tác để xây dựng một tầm nhìn duy nhất. Chỉ với kết nối internet, những người nắm giữ token có thể tương tác với những chủ sở hữu khác ở bất cứ nơi nào họ sống.

Những hạn chế của DAO

Mặc dù DAO có nhiều tiềm năng, nhưng chúng cũng có một số hạn chế, bao gồm:

• Tốc độ: Quy trình ra quyết định trong DAO có thể mất nhiều thời gian hơn so với các tổ chức truyền thống, vì tất cả người dùng đều có cơ hội bỏ phiếu. Điều này có thể đặc biệt khó khăn đối với các DAO có quy mô lớn hoặc các quyết định cần được đưa ra nhanh chóng.
• Giáo dục: DAO cần giáo dục người dùng về các hoạt động của tổ chức và cách tham gia vào quá trình ra quyết định. Điều này có thể khó khăn, vì người dùng có thể có nhiều trình độ giáo dục và hiểu biết khác nhau về các sáng kiến, động cơ hoặc khả năng tiếp cận tài nguyên.
• Hiệu quả: DAO có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các quyết định một cách hiệu quả, vì họ cần phải điều phối nhiều cá nhân hơn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng trì hoãn và tranh cãi.
• Bảo mật: DAO có thể dễ bị tấn công hơn các tổ chức truyền thống, vì chúng dựa vào công nghệ blockchain. Điều này có nghĩa là tài sản của DAO có thể bị đánh cắp nếu có lỗ hổng bảo mật.

Phân tích ưu nhược điểm của DAO

Ví dụ về DAO

Về cơ bản, bất kỳ tổ chức tự trị nào có hệ thống quản trị và quản lý tài chính phi tập trung đều có thể được gọi là DAO. Theo đó, hầu như mọi mạng lưới tiền điện tử phi tập trung đều là một DAO, đặc biệt là trong giai đoạn huy động vốn cộng đồng trước khi ra mắt chính thức. Dưới đây là một danh sách ngắn về một số DAO nổi tiếng và thành công.

Dash

Dash là một loại tiền điện tử mã nguồn mở, ngang hàng cung cấp thanh toán tức thì và giao dịch riêng tư.

Digix Global

Digix Global là tiêu chuẩn vàng trong các tài sản ngang hàng kỹ thuật số. Mỗi mã thông báo Digix Gold được đảm bảo bằng 1 gam vàng tiêu chuẩn LMBA và được lưu trữ an toàn trong các kho tiền Safehouse.

BitShares

BitShares là một sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung tự quảng cáo là nền tảng giao dịch nhanh chóng và thanh khoản, mang lại sự tự do của tiền điện tử kết hợp với sự ổn định của đô la.