Hợp đồng thông minh là gì? Cách thức hoạt động và ứng dụng của hợp đồng thông minh

Smart Contracts còn được biết đến với cái tên “hợp đồng thông minh” sử dụng lợi ích của quá trình số hóa để quản lý hợp đồng. Với công nghệ Blockchain làm cơ sở, hợp đồng thông minh đảm bảo an toàn tối đa cho hợp đồng, minh bạch và hiệu quả. – CEO Geneat

Hợp đồng thông minh là gì?

Hợp đồng thông minh là các chương trình máy tính được lưu trữ trên blockchain và được thực thi khi các điều kiện nhất định được đáp ứng. Chúng thường được sử dụng để tự động hóa việc thực hiện hợp đồng một cách hợp pháp, giúp tất cả các bên liên quan biết ngay kết quả mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba hoặc mất thời gian. Chúng cũng có thể được sử dụng để tự động hóa quy trình làm việc và kích hoạt hành động tiếp theo khi các điều kiện được đáp ứng.

Cách thức hoạt động của hợp đồng thông minh

Nói một cách đơn giản, hợp đồng thông minh là một chương trình nhỏ chạy trên blockchain và thực hiện các quy tắc đơn giản “if/when..then…”. Các nhà phát triển xác định các điều kiện và hành động trước khi thực hiện, sau đó chúng được tự động thực thi.

Hợp đồng thông minh được hưởng lợi từ blockchain và là minh bạch, không thể thay đổi và có thể theo dõi được. Do các chương trình nhỏ này dựa trên blockchain, không có bên trung gian nào có thể ảnh hưởng đến quá trình thực hiện. Thay vào đó, tất cả các giao dịch đều diễn ra trên blockchain – điều này làm giảm chi phí. Nhờ tính phi tập trung, hợp đồng thông minh hoạt động độc lập và không có độ trễ về thời gian.

Trong sổ cái phân tán, các hợp đồng kỹ thuật số này được xử lý như một tài khoản riêng với địa chỉ công cộng, mặc dù tài khoản đó không thực sự sở hữu địa chỉ đó và do đó không ai sở hữu khóa riêng. Sau khi tạo, không có quyền truy cập bên ngoài nào được phép. Nội dung của hợp đồng phải được định nghĩa dưới dạng hành động và điều kiện để tài khoản có thể tự động thực thi chúng. Theo cách này, nó có thể kết nối với các tài khoản khác và tương tác với chúng.

Ưu & nhược điểm của hợp đồng thông minh

Ưu điểm của hợp động thông minh

• Tính tin cậy: Nếu một hợp đồng thông minh được lập trình chính xác, thì các vấn đề về cách hiểu các điều khoản hợp đồng sẽ gần như không xảy ra. Mất tài liệu cũng sẽ không xảy ra.
• Sự an toàn: Hợp đồng thông minh được bảo vệ khỏi tin tặc bằng các phương pháp mã hóa. Không ai có thể thay đổi các điều khoản hợp đồng đã được thỏa thuận sau này.
• Hiệu quả: Lập trình một hợp đồng thông minh mất ít thời gian hơn so với việc xử lý thủ tục giấy tờ tương ứng. Điều này giúp các bên tham gia tiết kiệm thời gian và tiền bạc.
• Sự độc lập: Hợp đồng thông minh được thực thi một cách phi tập trung, do đó có thể thay thế các thực thể trùng lặp như ngân hàng, bảo hiểm hoặc chính phủ. Blockchain không thể thay đổi được được sử dụng để xác minh hợp đồng. Do đó, nguyên tắc “Code is Law” được áp dụng. Chỉ mã chương trình của hợp đồng mới quyết định xem các điều khoản hợp đồng đã được đáp ứng chính xác hay chưa.

Nhược điểm của hợp động thông minh

Khái niệm hợp đồng kỹ thuật số vẫn chưa hoàn toàn phát triển. Chúng cũng có thể gây ra các vấn đề. Chẳng hạn, có thể xảy ra lỗi trong mã chương trình. Vì thông tin trên blockchain không thể thay đổi được, có một số nhược điểm cần được giải quyết:

• Mức độ phức tạp về kỹ thuật: Việc tạo hợp đồng thông minh đòi hỏi kiến thức lập trình chuyên biệt, điều này tạo ra rào cản gia nhập cao cho nhiều người.
• Khả năng xảy ra lỗi: Lỗi lập trình hoặc lỗ hổng bảo mật trong mã có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, vì chúng có thể bị khai thác và dẫn đến tổn thất tài chính.
• Thiếu linh hoạt: Hợp đồng thông minh rất cứng nhắc trong việc thực thi. Nếu các tình huống thay đổi hoặc phát sinh các tình huống không lường trước được, việc điều chỉnh hợp đồng có thể khó khăn mà không cần tạo lại hợp đồng mới.
• Quy định và sự không chắc chắn về mặt pháp lý: Do hợp đồng thông minh và công nghệ blockchain còn khá mới, nên ở nhiều quốc gia vẫn còn thiếu quy định và sự công nhận pháp lý.
• Khả năng mở rộng và hiệu suất: Khả năng mở rộng và hiệu suất của hợp đồng thông minh có thể bị hạn chế bởi các hạn chế của nền tảng blockchain cơ bản, điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn và trì hoãn trong việc thực thi.

Sử dụng hợp đồng thông minh trong lĩnh vực kinh doanh có nghĩa là các công ty phải sử dụng công nghệ sổ cái phân tán. Do đó, cần phải vận hành cơ sở hạ tầng của riêng mình hoặc sử dụng giải pháp phi tập trung. Theo quan điểm hiện tại, kiến thức kỹ thuật cần thiết để phát triển và sử dụng giải pháp blockchain hoặc DLT vẫn chưa sẵn có ở mức cần thiết. Ngoài ra, các đối tác kinh doanh cũng phải đồng ý sử dụng hợp đồng thông minh và cũng phải kết nối với cơ sở hạ tầng. Ngoài chi phí thiết lập không thể coi thường, điều này cũng dẫn đến chi phí đầu tư cao.